Chronisch beloop
Pijn in uw rug is lastig en vervelend. Uw humeur kan eronder lijden net zoals het huishouden, uw werk en andere activiteiten, zoals sporten, winkelen, uitgaan of tuinieren. Soms lukt het een tijdje bijna of helemaal niet meer om ze te doen. Langdurige rugklachten beïnvloedt uw dagelijkse leven op een onprettige manier. Ook als u er langere tijd last van heeft, is het goed om te weten wat u er zelf aan kunt doen en waar u om hulp kunt vragen.
Wat is aspecifieke lage rugklachten?
Aspecifieke lage rugklachten wordt ook wel ‘spit’ of ‘lumbago’ genoemd. Het komt veel voor. De meeste mensen hebben er wel eens last van. Sommigen krijgen het maar één keer, bij anderen komt het geregeld terug.
De pijn zit onder in de rug, in het gebied tussen de onderste ribben en de billen. Soms straalt de pijn uit naar de billen of naar een of beide bovenbenen. Aspecifieke lage rugklachten kan plotseling ontstaan (‘erin schieten’) of geleidelijk, en kan hevig of zeurend zijn. Vooral bewegen, maar ook staan of zitten kan flink pijn doen. Mensen met aspecifieke lage rugklachten bewegen daarom hun rug zo min mogelijk. Soms kunnen ze hun rug niet eens bewegen. Van een stoel opstaan of uit bed komen, is dan al een hele toer.
Aspecifieke lage rugklachten wil zeggen dat er geen aanwijzingen zijn voor een beknelde zenuw (hernia), ziekte, of beschadiging. Mocht u direct – zonder verwijzing van een huisarts bij een fysiotherapeut of oefentherapeut hulp hebben gezocht, verwijzen zij u naar de huisarts als die aanwijzingen er wel zijn.
Waardoor komt het?
Waar aspecifieke lage rugklachten precies vandaan komt, en wat de oorzaak is, is vaak lastig aan te geven. Het ontstaat waarschijnlijk door overbelasting van de rug (vooral van wervelkolom en spieren): door te vlug, te zwaar, te langdurig of te vaak te tillen, door te vaak of te langdurig voor de rug belastende bewegingen te maken of houding aan te nemen. Het kan zijn dat meerdere oorzaken tegelijk een rol spelen. Mensen spannen hun rugspieren ook vaak aan zonder dat ze het in de gaten hebben. Bijvoorbeeld bij een slechte lichamelijke conditie, bij veel autorijden of door spanningen. De pijn betekent niet dat er een ziekte is of dat er blijvende schade is ontstaan.
Kan aspecifieke lage rugklachten weer overgaan?
Meestal gaat aspecifieke lage rugklachten vanzelf weer over. Bij sommige mensen is de pijn binnen enkele dagen over, bij anderen duurt het enkele weken, bij de meeste mensen is de rugpijn na één of twee maanden verdwenen. Maar soms blijft de pijn langer bestaan, herstelt u niet of onvoldoende, of komt de pijn gedurende enige tijd enkele keren min of meer snel achter elkaar terug. Daar is bij u nu sprake van.
Wat is er aan te doen?
Wanneer u zelf stappen onderneemt om er iets aan te doen, bent u er sneller vanaf. In deze tekst vindt u daarover tips en mogelijkheden. Eigen initiatief is belangrijk, maar u hoeft niet alles alleen te doen. Er zijn veel zorgverleners die u hierbij kunnen helpen, zoals uw huisarts en de fysio- of oefentherapeut. Maar u kunt ook denken aan de bedrijfsarts, de ergotherapeut of de psycholoog.
Probeer daarom te blijven bewegen en uw dagelijkse bezigheden voort te zetten, ook al heeft u pijn. Het lijkt soms onlogisch, maar beweging is de beste manier om ervoor te zorgen dat uw rug weer normaal gaat functioneren. Pijn in de rug bij bewegen betekent niet dat bewegen schadelijk is. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat niet bewegen of het vermijden van bewegingen uw rug meer kwaad doet dan goed. Probeer bedrust daarom zoveel mogelijk te beperken.
Soms kan de pijn weer dermate toenemen dat bewegen niet meer lukt, of erg vermoeiend is. Als bewegen niet lukt, kunt u een of twee dagen rust nemen. U kunt dan het beste op uw rug liggen met een paar kussens onder uw knieën, of op uw zij met half opgetrokken benen. Warmte (bijvoorbeeld een kruik) op de pijnlijke plek wordt vaak prettig gevonden. Om de paar uren probeert u dan in beweging te komen. Om weer op te komen gaat u eerst op uw zij liggen. Steek dan uw benen over de rand van het bed of de bank en druk uzelf met beide armen omhoog. Om te gaan liggen doet u hetzelfde in omgekeerde richting.
Blijf niet de hele dag liggen, want dan verzwakken uw spieren. Het is dan extra moeilijk om weer in beweging te komen.
Probeer uw dagelijkse activiteiten zo snel mogelijk weer op te pakken. Het is niet nodig om te wachten tot alle pijn is verdwenen. Als u dat niet goed lukt, kan de huisarts, fysiotherapeut of oefentherapeut u nuttige en praktische aanwijzingen geven en eventueel samen met u een stappenplan maken, en u hierbij zo nodig begeleiden.
Wanneer naar de huisarts?
Neem, als u nog geen (vervolg)afspraak hebt, contact op met uw huisarts;
– als de pijn uitstraalt naar uw been en tot onder uw knie voelbaar is
– als u naast lage rugpijn ook last krijgt van een tintelend, branderig of doof gevoel in één van uw voeten of benen
– als u naast de lage rugpijn ook merkt dat de kracht in één van uw voeten of benen afneemt
– als u naast lage rugpijn ook problemen krijgt met plassen, zoals plotseling niet meer kunnen plassen of plotseling de plas niet meer kunnen ophouden;
– als u het gevoel heeft dat het helemaal niet beter wordt
– als u zich zorgen maakt over uw rugpijn of over andere verschijnselen dan bovenstaande
Röntgenfoto of scan
Bij aspecifieke lage rugklachten, ook als die langer duurt dan verwacht, levert röntgenonderzoek of een scan geen bruikbare informatie op. Daarom noemen artsen het ‘aspecifieke’ lage rugklachten. Dit betekent natuurlijk niet dat er van inbeelding sprake zou zijn. Foto’s of scans kunnen juist verwarring geven omdat eventuele afwijkingen (die ook bij mensen zonder rugklachten voorkomen) onterecht als oorzaak van de pijn worden gezien.
Factoren die negatief kunnen werken
Soms spelen andere factoren in uw leven een rol die van invloed zijn op uw rugklachten. Dit kunnen dingen zijn in uw werksituatie of in uw persoonlijke situatie. Verderop staan factoren die negatief kunnen werken waardoor u minder snel herstelt. Als u een of meer factoren herkent, bespreek deze dan met uw huisarts of bedrijfsarts. Het is ook mogelijk dat u hulp nodig heeft om andere problemen in uw leven op te lossen. Uw huisarts helpt hierbij en kan u eventueel doorverwijzen.
Misvattingen over rugpijn; “ik heb iets ernstigs; actief bezig pijn maakt de pijn erger; ik mag niet bewegen als ik pijn heb; ik kan niet werken want dat is slecht voor mijn rug.”
Negatieve gedachten; “de pijn gaat toch niet over; niets helpt tegen de pijn”; als de pijn blijft kan ik niet meer actief functioneren.”
Onprettige gevoelens; “ik ben snel geïrriteerd en nerveus; ik sta voortdurend onder spanning; ik voel me nutteloos; ik voel me depressief”
Behandelingen waarbij u, ook als de pijn minder is, bijna niet beweegt en bewegen niet wordt gestimuleerd; behandelingen waarin u geen vertrouwen heeft.
U gaat niet met plezier naar uw werk; u kunt slecht opschieten met de mensen op uw werk. Collega’s en leidinggevenden tonen weinig belangstelling en helpen u niet erdoorheen te komen. U bent ontevreden over uw werkplek of over het werk zelf. U hebt stress op uw werk. Er is een hoge belasting in het werk, bijvoorbeeld door zwaar tilwerk of werken in een moeilijke houding.
Factoren die positief kunnen werken
Ook al zijn uw klachten na twee maanden niet of onvoldoende verdwenen of juist weer teruggekomen, door uw dagelijkse activiteiten zoveel mogelijk uit te blijven breiden, houdt u toch de grootste kans op afname van de klachten.
Juiste opvattingen: “ik heb pijn, maar er is niets ernstigs; als ik beweeg is dat goed voor mijn rug, er wordt niets beschadigd; ik hoef niet met bewegen te wachten tot de pijn over is.”
Positieve gedachten: “de pijn kan overgaan, daar zet ik mij voor in!”; “rugpijn gaat meestal vanzelf over”.
Prettige gevoelens: “ik ben rustig en ontspannen; ik voel me goed”
Behandelingen die u helpen actief te blijven, te bewegen en uw dagelijkse activiteiten uit voeren.
U gaat met plezier naar uw werk; u kunt goed opschieten met collega’s en leidinggevenden.
Zij ondersteunen u, ook als het wat minder gaat. Als het nodig is, wordt de werkplek of werkinhoud aangepast.
U krijgt het advies te bewegen:
Door te bewegen en lichte activiteiten te doen, bevordert u dat uw rugklachten afnemen. En het is ook belangrijk om uw conditie op peil te houden of te verbeteren. Daarmee verkleint u het risico dat de rugpijn weer opkomt of verergert.
Langere tijd in bed liggen, is niet goed voor uw rug. Uw rug zal door teveel rust stijf worden, uw spieren zullen slapper worden en uw conditie zal achteruit gaan. Wanneer u lange tijd niet beweegt, wordt het moeilijker om de draad weer op te pakken.
Vroeger werd vaak (bed)rust voorgeschreven om lage rugpijn te behandelen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het niet of nauwelijks gebruiken van de rug meer kwaad doet dan goed!
De voordelen van bewegen zijn:
– uw spieren worden actief gehouden
– u houdt een goede conditie
– uw gewicht neemt niet toe
– u blijft soepel en lenig
– u zult zich fitter voelen en meer kunnen
– u krijgt een ontspannen gevoel.
Alle artsen en therapeuten adviseren daarom om in beweging te blijven en zoveel mogelijk uw normale activiteiten te blijven doen of op te pakken.
Tips om in beweging te blijven:
– neem u zelf voor om uw normale activiteiten snel weer te gaan doen
– als u van uw werk verzuimt, ga dan zo snel mogelijk weer aan de slag. Eventueel maar een gedeelte van de dag of met aangepaste werktaken.
– Pas uw activiteiten tijdelijk aan als dat nodig is en breid geleidelijk uit naar uw normale niveau
– Neem uzelf voor om elke dag iets aan beweging of sport te oden, bijvoorbeeld wandelen, fietsen of zwemmen. Bepaal zelf welke vorm van beweging het beste bij u past en hoe intensief u dit kunt doen.
– Maak bewegen onderdeel van uw dagelijks leven. Neem bijvoorbeeld de trap in plaats van de lift en doe een boodschap met de fiets of te voet in plaats van met de auto.
Welke behandelingen kunnen helpen?
Medicijnen
Medicijnen kunnen de pijn verzachten. Als de pijn u hindert in uw dagelijkse activiteiten (thuis of op uw werk), kan uw huisarts u pijnstillers voorschrijven. Doordat de medicijnen de pijn verzachten, zult u er meer vertrouwen in krijgen dat u uw activiteiten kunt hervatten. Vergeet niet dat het gebruik van medicijnen een tijdelijke maatregel is. Medicijnen lossen het ontstaan van rugpijn niet op.
Als u pijnstillers voor de rugpijn gebruikt, kunt u die het beste op vaste tijdstippen innemen, ook al heeft u op dat moment even geen pijn. Probeer dit eerst gedurende een paar dagen. Als dit al enige tijd heeft geholpen, kijk dan of u geleidelijk aan weer zonder pijnstillers kunt. Gebruik bij voorkeur paracetamol. Als dat niet helpt, zijn er andere middelen, zoals ibuprofen en diclofenac. Deze laatste twee pijnstillers kunnen bijwerkingen hebben, zoals maagpijn en misselijkheid.
En andere behandelingen dan?
U kunt baat hebben bij oefentherapie. Er worden daarnaast vele andere behandelingen toegepast bij lage rugklachten. Over die behandelingen wordt dan bijvoorbeeld vermeld dat ze de pijn kunnen verlichten of uw rugspieren versterken. Maar uit onderzoek is nooit gebleken dat een van deze behandelingen zin heeft bij lage rugklachten. En hoewel dat soms wel over een bepaalde behandeling wordt gesuggereerd is er geen enkele behandeling die u direct helemaal van de klachten af helpt. En er is ook geen enkele behandeling die de zekerheid geeft dat de rugklachten voorgoed wegblijven.
Wat kunt u zelf aan uw rugklachten doen?
Probeer verantwoordelijk te blijven voor uw eigen leven. Hieronder staan tips die u kunnen helpen.
Stel uw eigen doelen vast
Houd het heft in eigen hand en neem uw eigen beslissingen. Eén van de beste manieren om een doel te bereiken, is door het doel zelf vast te stellen. Dit werkt beter dan wanneer andere mensen doelen voor u stellen. Kies bijvoorbeeld die vorm van beweging die u graag zou willen doen, maar die u niet kunt doen door de rugklachten. U kunt hierbij een activiteitenplan gebruiken. Het geeft een goed gevoel als blijkt dat u dingen kunt doen, waarvan u dacht dat u ze niet meer zou kunnen.
Blijf positief
Optimistisch blijven is vaak gemakkelijker gezegd dan gedaan. Maar vergeet niet dat lage rugklachten meestal vanzelf over gaat. Herinner uzelf hier vaak aan. Verhalen over mensen met ernstige rugaandoeningen gaan over zeldzame gevallen. Besteed hier geen aandacht aan. Ga ervan uit dat u spoedig uw normale activiteiten weer zult doen. Als u een positieve houding heeft, vergroot u de kans dat u binnen afzienbare tijd de meeste van uw dagelijkse activiteiten weer kunt uitvoeren.
Praat over uw rugklachten
Het helpt vaak om steun van anderen te krijgen en dat kan alleen als u over uw rugklachten praat. Leg uw probleem uit aan andere mensen, vertel hen wat u er zelf aan doet en vraag om hulp als dat nodig is.
Durf uw angst onder ogen te zien
Als u door de pijn bang wordt, probeer dan na te gaan waar u het meest bang voor bent en praat erover met uw zorgverlener. Vermijding van dingen waar u bang voor bent, is alleen een oplossing op korte termijn. Op lange termijn kan dit voor problemen zorgen.
Leer om te gaan met stress
Door stress kan de pijn toenemen, doordat uw spieren zich spannen. Probeer dingen te ondernemen die u kalmeren of afleiden, bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwammen en muziek luisteren, ontspanningsoefeningen doen of een warm bad nemen. Probeer uw spieren te ontspannen.
Actief problemen oplossen
Als u merkt dat er ook nog andere hindernissen of problemen in uw dagelijks leven zijn, probeer deze dan te benoemen. Bedenk een aantal oplossingen en kies de oplossing die u het beste lijkt. Probeer de oplossing uit te voeren en kijk of de situatie verbetert.
Aarzel niet om met uw huisarts te overleggen of eventueel andere professionele hulp ingeroepen kan worden wanneer u er niet uitkomt.
Praktische adviezen:
Het is bewezen dat het gunstig is om door te gaan met de dingen of activiteiten die u gewend bent. Hieronder staan een aantal adviezen die u daarbij zouden kunnen helpen.
Tillen
Bedenk voor u iets optilt hoe u gaat tillen en ken uw eigen kracht. Draai uw rug niet en gebruik de kracht van uw benen. Til en draag dingen dicht tegen uw lichaam aan. Gebruik uw voeten wanneer u uw lichaam draait.
Zitten
Gebruik een goede stoel met een steun in uw onderrug. Vermijd het zitten op lage en zachte stoelen. Probeer, als u lang achter elkaar moet zitten, vaak te wisselen van houding en als het kan elke 20 of 30 minuten even op te staan en te bewegen. Ga ook na of uw werkoppervlak (bijvoorbeeld uw bureau) en uw stoel de juiste hoogte hebben.
Staan
Als u langere tijd achter elkaar moet staan, probeer dan vaak te wisselen van houding en als het kan elke 20 of 30 minuten even te zitten. Ga ook na of u staand werk op de juiste hoogte uitvoert.
Rugpijn en werk
Misschien heeft u zich vanwege uw rugpijn ziek moeten melden en kunt u uw normale werkzaamheden tijdelijk niet uitvoeren. Vergeet dan niet dat u sneller herstelt als u uw werk zo snel mogelijk geheel of gedeeltelijk oppakt, ook al heeft u misschien nog last van uw rug. Hoe langer u van uw werk weg bent, hoe moeilijker het wordt om weer aan de slag te gaan.
Zorg dat u in contact blijft met uw werkgever of leidinggevende en met uw collega’s. Ook al kunt u misschien niet de hele dag uw normale taken uitvoeren, het kan prettig zijn om naar het werk te gaan. Zo blijft u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het werk.
Ook kunnen collega’s dan beter rekening met u houden en kunt u met hen bespreken welke taken zij van u kunnen overnemen. Uw collega’s zien dat u vooruitgang boekt en kunnen u daarbij ondersteunen.
Aan het werk blijven
Als u zich niet ziek heeft gemeld, maar wel klachten heeft, kunt u het open spreekuur van uw bedrijfsarts of bedrijfsverpleegkundige bezoeken. Bespreek met hen problemen die u op het werk tegenkomt. Misschien is het mogelijk om met kleine aanpassingen aan het werk te blijven. Informatie over het open spreekuur kunt u krijgen bij de arbodienst van uw werk.
Werkhervatting
Als u ziek thuis bent, krijgt u van de bedrijfsarts een uitnodiging voor het spreekuur. U kunt samen met uw bedrijfsarts vaststellen welke van uw werkzaamheden u kunt uitvoeren en welke tijdelijk niet. U kunt misschien niet alles of misschien houdt u niet de hele dag vol.
Kleine aanpassingen in de werkzaamheden of de werktijden kunnen dan uitkomst bieden. In overleg met uw leidinggevende en de bedrijfsarts kunt u een voor u geschikte oplossing vinden.
Privacy
Uw huisarts kan informatie verstrekken aan de bedrijfsarts en andersom. Om uw privacy te beschermen is daarvoor uw toestemming nodig. De bedrijfsarts heeft, net als de huisarts, een beroepsgeheim. Wat u met de bedrijfsarts bespreekt, mag niet worden doorgegeven aan uw werkgever. Uw bedrijfsarts kan ook behandelingen adviseren.
Tegenwoordig is het wettelijk geregeld dat zowel de werkgever als de werknemer zich moeten inzetten voor hervatting van het werk. Over de wet ‘Wet Verbetering Poortwachter’ en over andere regelgeving, kunt u meer informatie krijgen bij uw werkgever of bij landelijk, onafhankelijk kenniscentrum Welder.
En als de pijn terugkomt?
Bij veel mensen komt de rugpijn vaker weer opzetten. Dat betekent niet dat er iets ernstigs is. Wandelen, zwemmen en fietsen zijn ook dan een goed idee. De meeste mensen kunnen deze activiteiten doen en daarbij zijn ze, vergeleken met andere sporten, niet duur. Probeer met iemand af te spreken om samen te bewegen. Dit kan gezellig zijn en het geeft u een extra stimulans. Wanneer u fit blijft en uw conditie op peil houdt, heeft u minder kans dat de rugpijn terugkomt.
U heeft de meeste voordelen van beweging als u;
– iets doet wat u zelf leuk vindt
– ermee blijft doorgaan, ook als de pijn over is
– er elke dag een half uurtje aan besteedt
Als de rugpijn terugkomt, vergeet dan niet dat die weer af zal nemen, net zoals de vorige keer. Maak weer gebruik van dezelfde vaardigheden en methoden. U kunt deze tekst daar weer bij gebruiken.
Als uw huisarts heeft vastgesteld dat uw rugklachten geen ernstige oorzaak heeft, betekent dit;
– dat u zelf actief aan de slag kunt gaan om van de rugklachten af te komen
– dat u in beweging kunt blijven
– dat u uw normale activiteiten geleidelijk kunt oppakken en uitbreiden
– dat u optimistisch kunt zijn over het herstel